Dorsz atlantycki - występowanie

To gatunek wędrowny występujący w północnej części Oceanu Atlantyckiego oraz w morzach Europy Północnej. Siedlisko dorsza sięga od linii brzegowej do szelfu kontynentalnego.  Połowy są od Zatok Biskajskiej do Spitsbergu i Nowej Ziemi, Islandii, Grenlandii i Nowej Funlandii, zaś w Bałtyku od cieśnin duńskich do Zatoki Botnickiej.

To gatunek ryby euryhaliczny, co oznacza, że znosi różne stopnia zasolenia wody. Przebywa na głębokości do 220cm, wyjątki schodzą do 600metrów pod poziomem morza.

 

Dorsz atlantycki - odżywanie

Wątłusz to ryba drapieżna, żywi się rybami śledziowatymi, różnorodnym narybkiem, makrelą, plamiakiem, witlinkiem, gładzicą europejską i solą zwyczajną. Małe dorsze żywią się skorupiakami.

Dorsz atlantycki praktykuje kanibalizm – może stanowić nawet 5% diety młodego wątłusza.

Dorsz atlantycki - w gospodarce

Odgrywa ważną rolę nie tylko w naturalnym ekosystemie, ale także w dziejach rybołówstwa. Dorsz był jednym z najważniejszych składników Wikingów, a także w okresie kolonizacji Ameryki Północnej.

Dorsz zajmuje trzecie miejsce pod względem popularności połowu wśród flory rybnej, tuż za szprotami i śledziem. W 2004 roku stanowił 10% wszystkich połowów w Unii Europejskiej (735.tys. ton). W latach 70. XX wieku doszło to tak zwanej wojny dorszowej między Wielką Brytanią a Islandią, a w latach 90. Między Kanadą a Nową Funlandią.

Doprowadziło to do załamania populacji dorsza i wprowadzenia limitów połowów.

Polscy rybacy mają najlepsze statystyki połowu dorsza wśród państw nadbałtyckich, osiągając średnią 20.000 ton rocznie.

Od lat 90. Istnieją hodowle dorsza w Norwegii, Niemczech, Islandii i Szkocji – hoduje się go zarówno w celach komercyjnych, jak i ku rozrodowi, wzbogacając naturalną populację.

Dorsz atlantycki - kulinarnia

Ze względu na niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu oraz wysoką zawartość kwasów omega -3 jest polecany osobom na diecie, z problemami serca, cukrzykom oraz dzieciom i osobom starszym.

Mięso ma biała barwę i mało ości, a także delikatny zapach, dzięki czemu jest chętnie wykorzystywany w różnych kuchniach świata. To główny składnik brytyjskiego dania narodowego fish&chips.

Dorsza można grillować, smażyć, piec oraz gotować. W krajach Europy Zachodniej sprzedaje się go także w formie suszonej. W dni postu zastępuje mięso, w Brazylii i Portugalii spożywa się go na wigilię. W krajach bałkańskich ogrywa taką rolę w kuchniach narodowych jak karp w Polsce.

Dorsz atlantycki - właściwości odżywcze

100 gram surowego mięsa zawiera:

Wartość energetyczna 82,0 kcal

Białko 17,8 g

Tłuszcze 0,67 g

Kwasy tłuszczowe nasycone 0,13 g

Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,09 g

Kwasy tłuszcze wielonienasycone 0,23 g - w tym omega-3 0,194 g (DHA 0,12 g)

Cholesterol 43,0 mg

Wapń 16 mg (16 % zalecanego dziennego spożycia dla osoby dorosłej)

Potas 413,0 mg (9%)

Fosfor 203,0 mg (29%)

Magnez 32 mg (8%)

Sód 54 mg (4%)

Selen 33,1 µg (60%)

Niacyna 2,0 mg (13%)

Witamina B6 0,25 mg (19%)

Witamina B12 0,91 µg (7%)

Witamina D3 0,9 µg (6%)

Witamina A 12,0 µg (2%)

Źródło:  USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Normy Żywienia, Nowelizacja IŻŻ 2012

Dorsz atlantycki - ciekawostki

W Polsce pod nazwą „dorsz” sprzedaje się trzy podgatunki ryby: dorsza bałtyckiego (G. morhua callarias), dorsza pacyficznego (G. macrocephalus) i arktyczne (Arctogadus).

Wątłusz stał się symbolem niezrównoważonego rybołówstwa, ponieważ w rejonach zachodniego Atlantyku, Morza Północnego i Bałtyku jest zagrożony wyginięciem.

Rekordowa waga złowionego w Polsce dorsza wynosi 28,9kg (długość 137cm).

Okres ochronny do 35cm długości ryby i połowu 7 sztuk dziennie obowiązuje od 1 czerwca do 31 sierpnia.

Dorsz atlantycki - zdjęcia

Źródła:

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Dorsz_atlantycki
• http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/dorsz-wartosci-odzywcze-i-wlasciwosci-zdrowotne_44904.html
• USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Normy Żywienia, Nowelizacja IŻŻ 2012
• http://www.zpw.pl/dorsz-gadus-morhua-cod/
• https://atlasryb.online/opis_ryby.php?id=97&ryba=Dorsz_atlantycki__watlusz_Gadus_morhua